Każdy ma własną definicję piekła. Marshall Rosenberg definiował je jako posiadanie dzieci i myślenie, że istnieje coś takiego, jak bycie idealnym rodzicem. Znasz to skądś?
Dla mnie piekło zawsze było tożsame z jakimś palącym brakiem, pustką, która zżera człowieka od środka. I do takiego piekła musiałam trafić, żeby przekonać się kolejny raz, że to ja mam największy wpływ na swoje życie.
Warszawski raj
Jeszcze dwa lata temu mieszkaliśmy w Warszawie we własnym mieszkaniu kupionym na spółę z bankiem i moimi rodzicami (oboje z mężem nie mamy etatów, a taki był wtedy wymóg). Bank interesował się mieszkaniem systematycznie, co miesiąc, rodzice nie dość, że pomogli nam wziąć kredyt, to wspierali nas finansowo w spłacaniu go, poza tym wszyscy zainteresowani zupełnie nie wtrącali się we wszelkie działania związane z naszym domem.
Strzeżone osiedle z zamykanymi bramkami i wypieszczonym placem zabaw na środku. Wszędzie windy i podjazdy dla wózków i rowerów. Przy ostatnim bloku las, a kilkaset metrów dalej centrum handlowe z całą siecią sklepów. Normalnie wymarzone warunki dla rodziców małych dzieci.
Tylko że nasze mieszkanie nie graniczyło z lasem, za to z blokami obok owszem. I nie powiem, żeby odległość między oknem naszym a sąsiadów była oszałamiająca. Mówiąc szczerze, to nawet wystarczająca nie była. Zapytasz, czy nie widzieliśmy tego, kupując mieszkanie? Widzieliśmy. Jednocześnie wiedzieliśmy, że jeśli go nie kupimy, to zmienna sytuacja finansowa w naszym zawodzie w połączeniu z niestabilną ofertą kredytową może uniemożliwić kupno swojego M przez kolejnych kilka lat.
Nie wiedzieliśmy też jeszcze, że niebo jest dla nas takie ważne. Jasne, lubiliśmy położyć się latem na kocu i wpatrywać w nie bez końca, ale z okien domu przecież nie musimy go co dzień oglądać. Zatem zasłanialiśmy firanki i żaluzje, czasem patrzyliśmy na sąsiadów, którzy byli prawie na wyciągnięcie ręki i wszyscy zmieszani spuszczaliśmy wzrok, bo jakoś tak głupio było mówić dzień dobry przez zamknięte okna.
Po jakimś czasie do mieszkania sąsiadującego z naszym przez ścianę wprowadzili się ludzie, którzy – mówiąc bardzo delikatnie – mieli zupełnie inny styl życia. Dzikie imprezy na balkonie tuż przy naszej sypialni, od których nie dało się uciec w żaden sposób męczyły nas niemożliwie. Sąsiedzi pod nami, mimo posiadania dwójki dzieci od soczystych prywatek też nie stronili. Chociaż próbowaliśmy się dogadać, to mówiliśmy zdecydowanie innymi językami. Nie znaliśmy jeszcze języka serca, więc z naszej strony też nie było jakiejś wielkiej chęci wejścia w buty tych osób.
Teraz albo nigdy
Wiele pięknych chwil przeżyliśmy w naszym pierwszym mieszkaniu, ale jakoś tak niepostrzeżenie zaczęliśmy nazywać osiedle gettem albo wioską smerfów. Kiedy któregoś dnia jedno z nas spytało drugie, co myśli o możliwości zmiany miejsca do życia, to wszystko popłynęło. Cała nasza niechęć, przytłoczenie i bezsilność wylały się z nas szerokim strumieniem. Wtedy już wiedzieliśmy, że przeprowadzka jest tylko kwestią czasu.
W sierpniu okazało się, że Hania będzie miała rodzeństwo i postanowiliśmy, że teraz albo nigdy. Zebraliśmy całą wakacyjną energię i w cztery miesiące sprzedaliśmy mieszkanie z kredytem, przenieśliśmy się z całym dobytkiem do naszego rodzinnego miasta, znaleźliśmy dom, wzięliśmy kredyt i ten dom kupiliśmy. Od tego momentu przez okno widzimy drzewa i niebo, kilka kilometrów od nas jest cudowna rzeka z kąpieliskiem i ogromna puszcza. Mamy własny ogródek i dom, w którym bez problemu pomieści się wielu gości.
Welcome to hell!
I tu otwierają się wrota do…piekła. Nie mieliśmy czasu, żeby odchorować stres przeprowadzki i skomplikowanych operacji finansowych, bo trzeba było szykować dom i siebie na przyjście nowego człowieka. W dodatku ten człowiek miał przyjść na świat właśnie w nowym domu, więc nie chcieliśmy tego odpuścić.
Zamiast spokoju i wspólnych chwil z rodziną mieliśmy więc na głowie wykarczowanie ogródka z przerośniętego zielska, gruntowny remont kuchni, dezynsekcję pokoju dziecięcego i kilka innych uroczych czynności. Potem zaczęła się żmudna adaptacja Haneczki do przedszkola, która jeszcze się nie zakończyła, czemu przestaję się dziwić po przeczytaniu początku.
W każdym razie harowaliśmy jak dzikie osły, próbując odpoczywać wieczorami, jeśli akurat nie zamawialiśmy kuchni albo nie ustalaliśmy budżetu na kolejne wydatki. A zazwyczaj jednak to robiliśmy. Dni spędzałam z Hanią i wielkim brzuchem w przedszkolu, licząc na to, że już niedługo nastąpi jakiś przełom i nasza córka zacznie z ochotą spędzać tam pięć godzin dziennie. Tak też się stało – Hanka polubiła ludzi i miejsce i zostawała tam bez większych problemów.
Ta idylla trwała ponad miesiąc, a potem miałam wypadek samochodowy, jadąc po nią do przedszkola. Na szczęście wszyscy wyszli z tego bez szwanku, ale samochód nadawał się tylko na lawetę i przyjechałam prawie trzy godziny później niż się umawiałyśmy. Później przytrafiła nam się jakaś wiosenna infekcja, potem w przedszkolu była ospa, więc nie chcieliśmy ryzykować, bo Nastka była już na wylocie. To wszystko zapoczątkowało u Haneczki przedszkolną traumę, która sprawia, że każda próba zawiezienia jej tam kończyła się jej panicznym lękiem, histerycznym płaczem ze spazmami i prośbami, żeby jej tam nie zostawiać. A jeśli nie mieliśmy zasobów i mimo wszystko ją zostawialiśmy, to ogromny stres powodował, że po kilku dniach łapała jakąś infekcję.
Tak więc tydzień po urodzeniu młodszego dziecięcia zostałam z dwiema córkami, z których jedna chciała mieć mnie na wyłączność, a druga potrzebowała być przy mnie non stop. Ja byłam wyczerpana sytuacją, która trwała zdecydowanie za długo. Mimo całej swojej wiedzy i doświadczenia nie byłam też przygotowana na mierzenie się na co dzień z takim połogowym koktajlem hormonalnym prowadzącym mnie nieustannie w stronę poczucia winy wobec starszej córki.
Mąż zaciskał zęby i próbował pracować między wspieraniem mnie w opiece nad dziewczynami, ogarnianiem ogromnego domu i gotowaniem obiadu. A zasoby finansowe wyciekały jak powietrze z dziurawego balonika. Widzisz, jak daleko zabrnęliśmy? Spełniając swoje marzenia, lądując w miejscu, w którym tak bardzo chcieliśmy być, znaleźliśmy się w piekle. Każde z nas potrzebowało przede wszystkim spokoju i odpoczynku, najlepiej na bezludnej wyspie, mając jednocześnie w perspektywie ciągły ruch i bycie na wysokich obrotach przez większość doby.
Atmosfera w naszym domu bywała gęsta jak smoła. Płynęło dużo łez, tych dorosłych i dziecięcych. Gderanie stało się głównym sposobem komunikacji. Jasne, bywało też sporo pięknych momentów, ale w ogólnym rozrachunku bilans był jednak dość bolesny.
Uwaga, ściana!
I kiedy niedawno kolejny raz doszliśmy do ściany, zamiast walić w nią głową, usiedliśmy wieczorem i wysłuchaliśmy się z Markiem tak naprawdę. I wtedy nas olśniło – piękne, bliskie momenty wydarzały się przede wszystkim wtedy, kiedy Haneczka chodziła do przedszkola. Trochę trudniej, ale wciąż fajnie było, kiedy dziadkowie pomagali nam w opiece. Tragicznie robiło się już po tygodniu kiszenia się we własnym sosie bez wsparcia z zewnątrz. Utknęliśmy w błędnym kole – topniejące oszczędności, a jednocześnie brak wystarczającej ilości czasu na pracę powodowały, że wstrzymywaliśmy się z opłaceniem serwisu internetowego, w którym szukaliśmy niani. Tego wieczoru zrozumieliśmy, że nasza rodzina pęknie jak bańka mydlana, jeśli nie zmienimy jej kursu. Ustaliliśmy, że skoro narzekanie, że to za drogo nie pomaga nam znaleźć opiekunki, to spróbujemy po prostu zainwestować te pieniądze w ratowanie tego, co tak długo wspólnie budowaliśmy.
Fatamorgana
I wiecie, co się stało? Następnego dnia odezwała się do nas młoda dziewczyna, która nie napisała, że dopieści naszego skarbeczka (tak, dostaliśmy wcześniej taką ofertę), używała znaków interpunkcyjnych i po prostu wyraziła zainteresowanie naszym ogłoszeniem. Odpisałam jej od razu, nazajutrz się spotkaliśmy, a od wtorku mieliśmy wspaniałą nianię, która potrafiła zająć się dwiema dziewczynami, bawiła się z nimi z radością, śpiewała im i traktowała z szacunkiem i ciepłem. Przez ten tydzień naładowaliśmy nasze akumulatory do pełna i uwierzyliśmy, że jeszcze będzie przepięknie. Zamiast nadganiać wpisy blogowe po nocach, podtrzymując powieki na zapałki, byłam o jeden do przodu i zaczęłam planować inne działania.
Niestety, po weekendzie okazało się, że nasza nowa niania dostała wymarzoną pracę w firmie, do której CV wysłała kilka miesięcy wcześniej. Chociaż chciało mi się płakać na myśl o ponownych poszukiwaniach, czułam też ogromną wdzięczność. Do niej, za to, że pokazała nam, że taki układ jest dla nas idealny, a nasza młodsza córka jest już gotowa, żeby spędzać cztery godziny z opiekunką i siostrą. I do nas, za to, że odważyliśmy się coś zmienić i sprawdzić w praktyce coś, co wcześniej mogliśmy sobie tylko wyobrażać.
Jeden ruch, który wiele znaczy
Bywa, że człowiek zaplącze się we własnym życiu. Nawet w wersji, którą sobie wymarzył. Bo znajoma ma trójkę dzieci, jej mąż pracuje cały dzień, a ona daje radę je ogarnąć sama. To co? Ja nie dam rady z dwójką? Ja nie dam rady?! Haniu, uspokój się wreszcie, bo ja już nie daję rady!
Już wiem, że nie chce dawać rady. Chcę żyć, cieszyć się swoją rodziną, spełniać się w pracy. Nie chcę porównywać się do innych, bo to moje życie i moje wybory. Nie mam zamiaru zostać zgorzkniałą staruszką, która pod koniec życia żałuje, że nie spróbowała zaspokoić swoich potrzeb: wyzwań, rozwoju, przestrzeni, autonomii, sensu. A potem dowiedzieć się, że ta znajoma, to jednak miała pomoc, tylko nie mówiła o tym głośno.
Ludzie zawsze będą gadać. Jeśli będziesz przez całe życie podróżować, to powiedzą, że taki lekkoduch z ciebie i o prawdziwym życiu, to ty nic nie wiesz. A jeśli wybierzesz bycie w jednym miejscu, to powiedzą, żeś sztywniak i na pewno masz wąskie horyzonty.
Cztery kroki są przemyślanym procesem, który nie kończy się na znalezieniu potrzeb. Po obserwacji, że od kilku tygodni nie mieliśmy dla siebie z Markiem jednego wolnego wieczoru pozwoliliśmy przepłynąć przez nas żalowi, bezsilności i smutkowi. Potem dokopaliśmy się do potrzeb: przestrzeni, autonomii, spójności, wyzwań, radości, spełnienia, sensu. I to był moment na ostatni krok – działanie. Poprosiliśmy siebie o opłacenie serwisu nianiowego właśnie teraz. Zrobiliśmy wszystko, co mogliśmy, a teraz czekamy, jak świat odpowie na naszą prośbę o wsparcie.
Jeśli tak, jak my jesteś na zakręcie i zastanawiasz się, czy warto zrobić ten jeden ruch, czy może lepiej zostać w swoim trochę zgniłym, ale znajomym piekiełku, to proszę Cię o jedno – znajdź dziś wieczorem pół godziny dla siebie, zrób swoją ulubioną herbatę, okryj się kocem i przejdź przez cztery kroki (tu przeczytasz o pierwszym, tu o drugim, tu o trzecim, a tu o czwartym). A potem podejmij decyzję w zgodzie ze sobą.